Met de bus de oorlog ontvlucht: “Handbalcoach smeedde sluw plan”

19 juni 2022 12:00

Rond het jaar 2000 valt het sportjournalist Gerben van ’t Hek op dat een groot aantal goede speelsters in de regio West-Friesland een Joegoslavische achternaam heeft. Hij gaat op onderzoek uit. En stuit op het verhaal van een gevaarlijke vlucht van jonge handbalsters uit oorlogsgebied naar Nederland. 

Nu, jaren later, heeft hij samen met Rens Lieman een boek over het avontuur geschreven. “Het heeft zo lang geduurd omdat het voor de dames nog te vers was”, aldus Rens. Hij staat samen met twee van de gevluchte meiden op het handbalveld in Oosterblokker waar voor de speelsters de eerste herinneringen aan Nederland werden gemaakt.

“Wij wisten niet dat wij hier voorgoed zouden blijven,” vertelt Maya Zugor. Ze waren vertrokken met het idee dat het een paar weken zou duren en dat ze na een paar weken weer weg uit Nederland gingen.

De vlucht was een complot van de handbalcoach en de ouders van de dames. “De coach was iemand die echt het gevoel had dat hij zijn dames weg moest halen uit de hel daar”, vertelt auteur Rens. De gevaarlijke reis legde de coach samen met het team af.

Gastgezinnen

De dames werden opgevangen in gastgezinnen in Oosterblokker. “Dat was wel lastig, omdat wij elkaar niet verstonden”, vertelt Tea Elezovic. Ze is dankbaar voor wat de gastgezinnen voor haar gedaan hebben. “Wij waren pubers en ze hebben ons lang opgevangen en altijd hun best gedaan om er wat leuks van te maken”, zegt Tea.

Tea zelf had ook wel een schuldgevoel. “Ik dacht vaak waarom loopt mijn broertje daar rond met een pistool en zit ik hier.” Ze wou zelf graag terug naar de stad Mostar. “Na drie jaar kon ik pas voor het eerst terug, de hele stad was verwoest en er heerste haat in de stad. Ik heb toen besloten dat ik liever in Nederland zou blijven.” 

Het handbalteam

De dames hadden in het begin moeite met de Nederlandse gewoontes. “Alles is gestructureerd en gaat volgens de agenda”, vertelt Maya. Tea vult haar aan: “Ik moest ook wennen aan dat de fiets hier een vervoersmiddel is, bij ons is dat speelgoed, om mee te slingeren en kunstjes op te doen. Dat mochten we hier niet”, lacht Tea.

Nu, dertig jaar later, is er een boek over het avontuur. “De gesprekken die wij hebben gevoerd om het boek te schrijven waren wel emotioneler dan verwacht,” vertelt Maya. Rens en Gerben hebben voor het boek met de dames gekeken in oude dagboeken om een goed beeld van de tijd te krijgen.

Zware gesprekken

“Je denkt sommige dingen wel verwerkt te hebben, maar dat is niet zo”, zegt Maya. Ook Tea geeft aan dat de gesprekken af en toe zwaar waren: “Je praat er vaak alleen maar oppervlakkig over, nu zijn we echt de diepte ingegaan.”

Rens en Gerben hebben geprobeerd om naast het avontuur ook het verhaal van de dames in Nederland te vertellen. In het boek lees je daarnaast ook over de geschiedenis van de oorlog in Joegoslavië. “De oorlog is nog niet zolang geleden en toch weten wij er vrij weinig van af”, merkt Rens op. Hij vind het opmerkelijk dat in de stad Mostar allemaal etniciteiten jaren vredig naast elkaar konden leven totdat de vlam in de plan sloeg. “Blijkbaar ontstaat er dan toch een wij-tegen-jij-gevoel.”

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via de Facebookpagina WEEFF en natuurlijk via onze Instagram. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via redactie@weeff.nl of app ons via 06-23405405