Reportage: drankgebruik in Westfriesland

28 mei 2022 17:09
Door Liza Trap

Er wordt al jaren besproken dat er een drankprobleem is in Westfriesland, zo zeggen de Westfriese burgemeesters. In 2009 stond het West-Friese volk zelfs in de top drie van Europa als het gaat om het drinken van alcohol. Vooral bij de traditionele West-Friese kermissen in de dorpen en boerenconcerten wordt veel gezopen. Hoe maakt drankgebruik deel uit van de Westfriese cultuur? Hoe kan je het alcoholgebruik verminderen? 

Bij het concert van Oôs Joôs, zaterdagavond 14 mei 2022 in De Weere, een pittoresk dorp in West-Friesland. Zodra je de zaal van Argos binnenkomt, dringt de geur van bier je neusgaten in. Als de band het podium op klimt, speelt het geluid van een loeiende koe af. Het hele publiek gaat uit zijn dak als het nummer Bloemkôle wordt ingezet. Iedereen springt op en neer en er zijn al een paar bierdouches.  

In zaal Argos wordt een week van tevoren besloten hoeveel bier wordt ingekocht voor zo’n evenement als dit. ‘’Voor dit concert van Oôs Joôs kochten we een voorraad in van vijftien vaten van 50 liter aan bier. Vaak gaat alle voorraad die we ingekocht hebben helemaal op. In onze zaal gaat ongeveer 350 man.’’ zegt Rutger Langedijk, voorzitter van Jongerenvereniging Argos. Als ongeveer twee derde van de mensen bier drinkt op een avond, is dat ongeveer 3,3 liter bier per persoon. Dat is omgerekend tien flesjes bier per avond, in een tijdsbestek van drie à vier uur. Er wordt op een avond niet alleen maar bier gedronken, maar ook nog sterke drank als Bacardi. Vrouwen drinken vaak drankjes als Apple Bandit, dat komt er ook nog bij.”

‘’Schokkend,’’ vindt Ronald Wortelboer, burgemeester van Stede Broec. Wortelboer vormt samen met zeven wethouders van volksgezondheid de Westfriese stuurgroep In Control of Alcohol and Drugs. Hij is daar zelf voorzitter van. ‘’Ik snap dat je een gezellige avond wil hebben met vrienden, maar dat hoeft niet per se met zó veel drank. Ik snap wel dat nu je weer uit mag gaan, na coronatijd, dat je flink wil losgaan. Toch vind ik dit wel heel erg veel drank.’’ Wortelboer denkt niet dat wij als West-Friezen meer drinken dan bijvoorbeeld anderen gemeenten uit de Noordkop of Noord-Brabant, maar het is gewoon niet goed om als jongere zoveel te drinken. ‘’Het is vooral heel erg slecht voor de ontwikkeling van de hersenen.’’ 

In 2021 zijn er meer minderjarigen met alcohol- en drugsvergiftigingen in het ziekenhuis terechtgekomen dan in 2020. Dit blijkt uit de cijfers van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. Het zijn vooral jongeren tussen 18 en 23 jaar die door de ambulance werden opgehaald. De stijging van de vergiftigingen heeft waarschijnlijk, zoals Wortelboer al had voorspeld, te maken met de versoepelingen van corona, waardoor iedereen weer losgaat. Het aantal geregistreerde vergiftigingen in de regio is 287 in 2021. Dat zijn er 85 meer dan in 2020. Dit is een stijging van bijna 42%. De West-Friese gemeenten en GGD’s zijn bezorgd over deze cijfers. Ze hopen dat na een tijdje de rust wederkeert en mensen niet massaal alcohol blijven drinken. Ze proberen nog steeds bewustzijn te blijven creëren, zowel onder jongeren als bij hun ouders, door middel van acties en campagnes.  

Jongerenvereniging Argos bestaat uit een bestuur van acht personen en daarnaast helpen er allemaal vrijwilligers mee om de evenementen zo goed als mogelijk te verzorgen. ‘’Gelukkig is er nog nooit iets helemaal uit de hand gelopen bij dit soort evenementen, bijvoorbeeld een vechtpartij, dat houden we graag zo”, zegt Langedijk. ‘’De mensen die naar Oôs Joôs gaan zijn vaak een beetje dezelfde groepjes, dat is een vaste gemoedelijke kliek. Daar zal minder snel iets gebeuren als een groot feest waarbij er veel mensen vanuit andere plekken komen.” 

‘’Aan beveiliging huren wij mensen in, we gaan dat niet zelf regelen. We willen dat alles professioneel opgepakt wordt als er wel iets uit de hand zou lopen. Oôs Joôs regelt dat ze komen spelen en het licht en geluid, wij regelen de beveiliging. We rekenen één beveiliger per honderd man ongeveer. Vaak staan er dan iets van drie of vier beveiligers. Vaak wordt dit in samenspraak geregeld met het bedrijf die de beveiligers inhuurt.’’ Argos heeft zelf geen bepaalde protocollen voor als het wel mis zou gaan, dat laten ze aan de beveiligers zelf over, omdat zij daarvoor getraind zijn.  

Wel heeft Argos een protocol voor NIX18. ‘’We letten heel streng op wie er wel en geen alcohol mag drinken, in het begin van de avond krijgt iedereen een gekleurd bandje, zodat we precies weten wie er wel 18 plus zijn en wie niet. Verder voeren we tijdens het evenement ook leeftijdscontroles uit. Voorkomen dat er alcohol wordt doorgegeven kun je natuurlijk nooit helemaal, maar we zijn er wel heel alert op, we doen er alles aan. We geven ook waarschuwingen weg aan jongeren die toch wel alcohol doorgeven, bij de tweede waarschuwing word je er toch echt uitgezet. Dat gebeurt ook wel om een signaal aan te geven naar de rest. Omdat we een jongerenvereniging zijn, hebben we geen leeftijdslimiet om mensen binnen te laten. Je kunt niet zeggen dat er alleen maar mensen van 18 jaar en ouder naar binnen mogen, want dan heb je niet alleen jongeren.’’  

De trays met bier vliegen over de bar tijdens het concert van Oôs Joôs, de sfeer zit er lekker in. Veel mensen zijn al aangeschoten en het feest is nog maar net zo’n anderhalf uur begonnen. Ook wordt het steeds warmer in de zaal en zie je af en toe iemand naar buiten lopen om een luchtje te scheppen. De vloer plakt inmiddels van al het gemorste bier en overal liggen platgetrapte plastic bekers. Iedereen heeft het wel heel erg naar zijn zin en de band zo te horen ook. Als het publiek mee springt op de rocknummers, voel je de hele vloer meeveren.  

Voorbeeldfunctie ouders 

Volgens burgemeester Wortelboer hebben ouders heel veel invloed op het gedrag van hun kinderen, vaak meer dan zij zelf denken. Daarom zou het volgens Wortelboer goed zijn om niet veel alcohol te drinken in het bijzijn van je kinderen. Kinderen kopiëren het gedrag van hun ouders en voorbeeldgedrag speelt zeker een rol bij het drinken van alcohol of het gebruiken van andere drugs. ‘’Kinderen die hun ouders vaak zien drinken, nemen zelf eerder hun eerste biertje en drinken op latere leeftijd ook vaker te veel. Zien drinken, doet drinken. Een keer een beetje is niet erg, twee kleine beetjes is ook niet zo erg, maar die kleine beetjes worden ineens heel veel drinken en dan wordt het een heel ander verhaal’’, zegt Wortelboer.  

Drugsgebruik onder Westfriese jongeren 

Wortelboer maakt zich de laatste tijd meer druk over het drugsgebruik van jongeren dan over het alcoholgebruik. Ook worden de twee vaak gecombineerd, wat zeer ongezond en zelfs gevaarlijk is. ‘’We hebben ook wat onderzoekjes gedaan waarbij we aan ouders hebben gevraagd of hun kind drugs gebruikt, daarbij wist maar een heel klein percentage dat hun kind daadwerkelijk drugs gebruikt. Van jongeren onderling wist 80 tot 90 procent van elkaar dat ze drugs gebruiken en is er sowieso altijd iemand in hun omgeving die dat doet. Daarom moet daar veel meer bewustzijn voor gecreëerd worden.’’ 

Wortelboer hoopt dat we met het alcohol- en drugsgebruik hetzelfde effect krijgen als wat er met roken is gebeurd. ‘’Vroeger op de verjaardagsfeesten was het heel normaal om een glas met sigaretten en sigaren op tafel te zetten en dat iedereen volop binnen rookte, nu zijn de peuken van tafel verdwenen en wordt er gevraagd of je even buiten kan roken. Deze omslag is in een à twee generaties gekomen en ik hoop stiekem dat dat met alcohol en drugs ook gebeurt.’’ 

Opmerkelijk einde 

De laatste set wordt gespeeld, iedereen zit flink in de olie. Het publiek heeft net volmondig ‘’Nag ientje toe!’’ geroepen, wat de West-Friese uitdrukking is voor ‘we want more’. De band speelt opnieuw het nummer Bloemkôle en na het eerste refrein gebeurt er iets opmerkelijks. Er wordt geroepen dat de band moet stoppen door een paar vrijwilligers van Argos. Het publiek had niks door en vroeg zich af waarom het concert stilgelegd werd. De hele vloer aan de voorkant bij het podium is dertig centimeter naar beneden gezakt. Dit is gekomen omdat het publiek heel hard heeft staan springen, en deels omdat de houten vloer zacht is geworden door al het bier en andere drank dat op de grond ligt. De bierdouches doen ook niet veel goeds voor de vloer. Daarnaast had Argos al eerder aangegeven dat de vloer zijn beste tijd wel heeft gehad. Dit is dus wel gebleken. De zaal van Argos was vroeger een klaslokaal, dat heeft niet meegeholpen. Iedereen is opgelucht dat er niemand gewond is geraakt, en terwijl de lichten aangaan is het tijd voor de feestbeesten om naar huis te gaan. Langzaamaan loopt de zaal leeg.  

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via de Facebookpagina WEEFF en natuurlijk via onze Instagram. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via redactie@weeff.nl of app ons via 06-23405405