Erik Smak is de vierde generatie teler van peulvruchten op de zware kleigrond aan de rand van West-Friesland bij Lutjewinkel. Hij heeft het bedrijf overgenomen van zijn ouders Jaap en Marry. Met Erik’s vrouw Jackie bemenst Marry nog steeds de boerderijwinkel waar de bonenliefhebber het voor het kiezen heeft uit een groot assortiment droogbonen van oude rassen.
Droogbonen is een verzamelnaam voor soorten waarvan de gedroogde vrucht wordt gegeten, dus zonder de peul. Denk hierbij aan bruine bonen, witte bonen en kapucijners. Aan de rand van de West-Friese omringdijk heeft Erik Smak zich gespecialiseerd in het telen van bijzondere rassen als Kievietsbonen, Schokkers, Krombekken en Grauwe erwten.
“De teeltmethodes van vroeger leveren verreweg de lekkerste peulvruchten op”, zegt Smak. “Dat heeft niet alleen te maken met de grond, maar ook zorgvuldigheid betrachten in het proces. En dat proces is intensief. Niet zozeer direct na het zaaien na IJsheiligen in mei, want vooral bij warm weer groeien bonen vlot. Dan is het meer zaak om het onkruid goed weg te schoffelen. Maar als de kleur van de peulen begint te veranderen, in augustus en september, dan begint het eigenlijk pas echt, met het maaien”.
Gemaaid wordt er met de dubbele messenbalk. Vervolgens wordt oogst over vierpotige houten wigwamconstructies op het land gedrapeerd – de zogenaamde ruiters. Daarop worden de bonen door zon en wind gedroogd. “Als de peulen allemaal dezelfde kleur hebben, en ze nog net niet zijn opengesprongen, dan zijn ze afgerijpt. Dan worden ze van de ruiters afgehaald en geoogst met een aangepaste combain. In de schuur worden ze dan nagedroogd, schoongemaakt en gesorteerd.”
Bekijk de video waarin verslaggever Just van Westen in het kader van de West-Friese eetweek Erik Smak bezoekt om een kilo’tje Grauwe erwten te kopen.
De Citroenbonen en Krombekken van Smak zijn opgenomen in de Ark van de Smaak. Dat is een internationale catalogus van de Slow Food organisatie die bedreigd culinair erfgoed beschrijft. In de Ark zijn kwaliteitsproducten beschreven die kleinschalig en duurzaam worden geproduceerd en die onlosmakelijk verbonden zijn met de cultuur, natuur en geschiedenis van een gebied.
Zelf is Smak een fan van de Grauwe erwt, een kleinere, fijnere, delicatere versie van de Kapucijner. “Maar de laatste tijd ben ik ook de Kievietsboon meer gaan waarderen. Dat is sinds ik met mijn Braziliaanse vrouw ben getrouwd. Zij kookt daar de meest fantastische gerechten mee. Maar vroeger was dat de enige soort die ik niet lekker vond”.
Tips voor de bereiding van Grauwe erwten van twee chefkoks kun je hier vinden.
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via de Facebookpagina WEEFF en natuurlijk via onze Instagram. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via redactie@weeff.nl of app ons via 06-23405405
